Karl Marx,
revolutionair en schrijver van ‘Het Kapitaal’,
logeerde HIER bij zijn zuster Sophia
19 maart – 7 april 1865
Aldus een bronzen plaquette in het centrum van Maastricht. Een klein en onopvallend stukje wereldgeschiedenis in Maastricht.
Of zouden we kunnen stellen dat we in deze stad DE ZUSTER van een stukje wereldgeschiedenis treffen? Zij kent Karl niet als filosoof maar als jonger broertje. Wat deed Karl in Maastricht en hoe verging het Sophia verder? Is ze trots op haar broer of juist niet?
Dit zijn de vragen die theatermakers Marius Bruijn en Robert Paul Jansen zichzelf stellen. Natuurlijk is er maar één manier om daar achter te komen: Wij trotseren de tijdlijnen, hanteren het breekijzer en gaan bij haar op bezoek….
Concept en spel:
Marius Bruijn & Robert Paul Jansen
Tekst: o.a. Marius Bruijn
Poppenbegeleiding: Marlyn Coetsier
Eindregie: Jacqueline Korevaar
Productie: DE PROEVE werkplaats
voor poppentheater, 2008
Een spook gaat in dit huis rond.
Het spook van Sophia.
En buiten heeft de macht zich tot een drijfjacht tegen dit spook verenigd.
In deze voorstelling volgen we de krakers Bart en Karel (roepnaam Kaas).
Zij denken een oud leeg Maastrichts huis te kraken.
Maar het is niet leeg.
Sophia, de zus van Karl Marx spookt er al meer dan 100 jaar rond.
En Sophia herkent in Kaas haar broer Karl….
Mijn naam is Sophia Marx-Schmallhausen,
maar u mag mij gewoon ‘mevrouw’ noemen,
dat doet Maria ook.
Graag wil ik u mijn nieuwe crinoline laten zien. Aardig ontwerp, is’t niet? Duits fabricaat. Zelf vind ik hem fabuleus.
Ik heb deze robe speciaal voor mijn verjaring laten maken. Deze was een twaalftal dagen geleden, op zaterdag 24 januari. Normaal vier ik dat in huiselijke kring, met Maria.
Maar dit jaar besloot ik mijn jongere zuster Caroline uit te nodigen. Mijn engeltje.
Ik had haar sinds haar trouwen niet meer gezien. Enkele jaren eerder inviteerde ik mijn broer Karel, die in Brussel woond. Maar hij kwam niet.
Caroline, mijn engeltje, zond ik een aangetekende brief, met een invitatie en een reservering voor een 1e klas coupe in de trein van vrijdagnacht.
Alle dagen daarna werkte ik samen met Maria aan het voorbereiden van de feestelijkheden.
De zaterdagochtend, voor de noen, het tijdstip van mijn zusters arriveren, bracht ik door op mijn kamer, alwaar ik mij probeerde voor te stellen wat ik Caroline over mijn recente leven zou kunnen vertellen.
Ik zou haar een glas rode wijn aanbieden welke zij zeker zou waarderen daar deze van eigen landgoed afkomstig is. Vervolgens zouden we aan tafel gaan welke met gebraden haan en reebout gedekt was, en Maria zou nog een glas rode wijn uitschenken. Ik zou mijn engeltje kunnen vertellen over mijn overleden echtgenoot.
Die middag kwam de maan al vroeg op, en het was donker eer Maria van het treinstation terugkeerde.
Caroline was niet gekomen.
****
Politiepop met dank aan Jeroen v.d. Berg – Sophia en Marlyn Coetsier – Marx met Emmer
Met Marlyn Coetsier heb ik gewerkt aan het maken en ontwikkelen van het personage van Sophia als pop. Is het een spook of een vriendelijke oude dame? Is het een reeel persoon of slechts een fantasie van de bespeler en toeschouwer? En is Sophia zich bewust van haar ‘plaats’in het verhaal?
Belangrijke geraadpleegte literatuur:
J. Gielkens, Was ik maar weer in Bommel.
Karl marx en zijn Nederlandse verwanten,
1997.
en het artikel: Marx op de Markt
van Rolf Hackeng